şər

1.

is. <ər.>

1. Pislik, yamanlıq, fənalıq, pis iş. Xeyir və şər. – Şər deməsən, xeyir gəlməz. (Ata. sözü). Dünyanın gərdişindən; Təng oldum hər işindən; Mərdin başı qal çəkir; Namərdin şər işindən. (Bayatı). Bəxtəvər başına sənin, ey rəqib; Xeyir sənə qismət oldu, şər mənə. Q. Z.. <Cümrü Ağamalı> xeyir və şərdə can-başla iştirak edərdi. H. S..

2. Böhtan, iftira, fitnə, intriqa; xata, xatabala. <İmamverdi nəvəsinə:> Yox, daha səni orada qoymaq olmaz. Mən azarlıyam, durmağa taqətim yoxdur, səni o iki şeytanın şərindən mühafizə etməyi bacarmıram. S. S. A.. Vaqonlar <Rübabəni> götürüb, sanki Gəldiyevin şərindən uzaqlaşdırmaq üçün yeyinlədilər. M. C.. (Üstünə) şər atmaq – üstünə böhtan atmaq. <Gülnisə:> Yalandır, atamın canı üçün yalandır; üstümə nahaqdan şər atırlar. Ə. H.. <Süleyman Heydərquluya:> Sən canını qurtarmaq üçün gərək Abbasın üstünə bir şər atasan. M. İ.. Şərə düşmək – dayanıb durduğu yerdə, nahaqdan böhtana, iftiraya məruz qalmaq, böhtana düşmək. Şərə düşmək qəfil gülləyə düçar olmaq kimidir. Ə. Vəl.. Şərə salmaq – iftira edərək, böhtana salaraq dolaşdırmaq. <Vəzir:> . . Bir təhər elə, onu şərə sal, öldürək. «Qurbani».

3. sif. Böhtançı, iftiraçı, fitnəçi, intriqaçı, xatakar. Şər adamdır, ondan uzaq ol.

◊ Şər qarışmaq (qovuşmaq) – qaranlıqlaşmaq, qaranlıq düşmək, qaş qaralmaq. Şər qovuşanda dəstə kəndə çatdı. – <Tahir:> Maşınımın təkəri partlamışdı, dəyişdirib təzəsini taxanacan şər qarışdı. M. Hüs.. Şər qarışanda məscid həyətinə otuza qədər gənc yığılmışdı. M. C.. Axşam şər qarışıb, qaş qaralanda; Şairin qapısı döyüldü birdən. B. V.. Şəri başdan uzaqlaşdırmaq – xata-balanı özündən uzaqlaşdırmaq, gözlənilən böhtanın, iftiranın qarşısını almaq, özünü xətərsizləşdirmək. <Salonda> səslər eşidilməyə başlandı: – Bir gədənin birinə əlli manat verə bilməzsiniz ki, bir gecənin içində şərini başınızdan uzaqlaşdırsın. M. S. O.. <Yaşlı kişi:> Mən onu qovub şərini başımdan uzaqlaşdırmalı idim. S. H.. Xeyirə-şərə yaramaz – bax xeyir-şər.

2.

is. <ər.> klas. Şəriət. <Şah:> Əhkamişərə mütabiq kimsənə nəzərdə varmı ki, səltənəti və təxtü tacı ona vagüzar edək? M. F. A.. Söz yox ki, badə şərdə olmuş bizə həram; Zənnim budur ki, yar ilə içsən həlal olur. S. Ə. Ş..